Բնակչությու 260367
Տարացք 2090 km 2
Մարզկենտրոն Առտաշատ

Մարզը անվանվել է բիբլիական Արարատ լեռան անունով: Հայաստանի բոլոր այցելուները ընդմիշտ տպավորվում են առասպելական Արարատ լեռան վսեմ և հիասքանչ տեսարանով։ Արարատը Հին Հայաստանի ամենաբարձր լեռն է․ բարձր գագաթը 5165 մ է, իսկ փոքր գագաթի՝ Սիսի բարձրությունը 3925 մ է:
Արարատի մարզի տեսարժան վայրերից մեկը Խոսրովի անտառը
Արարատի մարզը հայտնի է «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցով՝ որը տարածվում է մինչև Գեղամա լեռնաշղթա:
Արգելոցի պատմությունը սկսվել է 330-338 թվականներին, երբ հայոց թագավոր Խոսրով 3-ը հրամայել է այս տարածքում անտառներ տնկել՝ հարևան Արտաշատ քաղաքի բնակլիմայական պայմանները բարելավելու, ինչպես նաև բուսական և կենդանական աշխարհը պահպանելու ու հարստացնելու համար:
Այստեղ են տեղակայվել Հայաստանի պատմական մայրաքաղաքները՝ Արտաշատը և Դվինը:
Մարզի այլ տեսարժան վայրերից են Խոր Վիրապի վանքը (XVII դ.), Աղջուց վանքը (XIII դ.), Հավուց Թարը (X-XVIII դդ.), Շենացու վանքը (VI – XV դդ.), Կակավաբերդ ամրոցը (IV – XII դար), ինչպես նաև հին մայրաքաղաք Դվինի ավերակները:
Առտաշատ
Արտաշատը Հայաստանի ամենահին քաղաքներից է: Մոտ չորս տասնամյակ քաղաքը եղել է հին Հայաստանի մայրաքաղաքը: Այն հիմնվել է մ.թ.ա. 176 թվականին Արտաշես Ա արքայի կողմից և հայտնի է եղել որպես «Ոստան Հայոց» կամ «թագավորանիստ քաղաք»:
Հին քաղաքի ավերակները գտնվում են ներկայիս Արտաշատից ոչ հեռու: Մերօրյա Արտաշատի ամենահայտնի հուշարձանը Հայոց թագավոր Արտաշես 1-ինի արձանն է:
Արտաշես թագավորը կառուցել էր նաև միջնաբերդ, որը հետագայում անվանվել է Խոր Վիրապ: Այստեղ Գրիգոր Լուսավորիչը՝ Տրդատ 3-րդ թագավորի հրամանով, անց է կացրել իր բանտարկության 14 տարիները: Այսդտեղ կտեսնեք այն բանտափոսը, որտեղ տառապանքներ է կրել Սուրբ Գրիգորը: